Życie

1945

Adam Zagajewski urodził się 21 czerwca we Lwowie – jako syn Tadeusza Zagajewskiego (inżyniera elektryka, absolwenta Politechniki Lwowskiej) i Ludwiki z Turskich (absolwentki prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie)

październik: wyjazd rodziny ze Lwowa w ramach akcji przesiedleńczej pracowników naukowych Politechniki i ich rodzin (Zagajewscy – z trzyletnią córką Ewą i czteromiesięcznym Adamem – po trwającej tydzień podróży osiadają w Gliwicach)

1959

rozpoczęcie nauki w V liceum im. Andrzeja Struga w Gliwicach

1963

matura i rozpoczęcie studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim (Adam Zagajewski studiował psychologię i filozofię)

1967

debiut – publikacja wiersza Muzyka na łamach „Życia Literackiego”

1968

ojciec poety zostaje pozbawiony katedry za wzięcie w obronę protestujących studentów Politechniki

powstaje grupa poetycka „Teraz”, którą współtworzy Zagajewski – między innymi z Julianem Kornhauserem, Jerzym Kronholdem i Stanisławem Stabrą (grupa działała do roku 1975)

magisterium z psychologii na Uniwersytecie Jagiellońskim

rozpoczęcie pracy w Instytucie Nauk Społecznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (do roku 1975) 

1970

magisterium z filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim

Adam Zagajewski zostaje przewodniczącym Koła Młodych Oddziału Krakowskiego Związku Literatów Polskich (funkcję pełni do roku 1971)

1972

publikacja debiutanckiego tomu wierszy Komunikat – wydany w Krakowie przez Wydawnictwo Literackie

ślub z Danutą Brudnik (małżeństwo zakończone rozwodem w roku 1982)

1973

Poeta zostaje członkiem Związku Literatów Polskich (do ZLP należy do momentu rozwiązania związku przez władze PRL w roku 1983)

1974

Zagajewski i Kornhauser publikują Świat nie przedstawiony – książkę programową pokolenia Nowej Fali

1975

Adam Zagajewski zostaje członkiem redakcji czasopisma „Student” (do roku 1976)

ukazują się drugi tom wierszy – Sklepy mięsne (w Wydawnictwie Literackim) oraz powieść Ciepło, zimno (w Państwowym Instytucie Wydawniczym)

Nagroda Fundacji im. Kościelskich

Zagajewski zostaje jednym z sygnatariuszy „Listu 59” – wyrażającego protest przeciw zmianom w konstytucji PRL oraz biorącego w obronę podstawowe wolności obywatelskie

1976

poeta współtworzy niezależne czasopismo „Zapis”, w którym publikuje do roku 1980

1978

ukazuje się zbiór szkiców literackich Zagajewskiego – Drugi oddech (nakładem Wydawnictwa „Znak”)

w Poznaniu – w drugim obiegu – wychodzi drukiem tom wierszy List (wydanie rozszerzone – ze wstępem Tadeusza Nyczka – ukaże się w Krakowie w roku 1979)

1979

Zagajewski zostaje członkiem Polskiego PEN Clubu

pobyt na stypendium literackim Deutscher Akademischer Austausch – Dienst (DAAD) w Berlinie Zachodnim (do roku 1981)

1982

wyjazd do Paryża

Instytut Literacki w Paryżu wydaje tom List. Oda do wielości

1983

poeta wchodzi w skład redakcji „Zeszytów Literackich”

Wydawnictwo „Znak” publikuje powieść Cienka kreska

wychodzi drukiem – poza cenzurą – powieść Słuch absolutny (wydana następnie w Zurychu – w przekładzie Christy Vogel – pod tytułem Das absolute Gehör)

1985

w Londynie – nakładem Wydawnictwa „Aneks” – ukazuje się tom Jechać do Lwowa i inne wiersze (z ilustracjami Józefa Czapskiego – pochodzącymi z jego dzienników)

w Stanach Zjednoczonych ukazuje się pierwszy zbiór utworów poetyckich Zagajewskiego – zatytułowany Temor (w przekładzie Renaty Gorczyńskiej, ze wstępem Czesława Miłosza)

nagroda czasopisma „Zapis”

nagroda literacka im. Kurta Tucholsky’ego – przyznana przez Szwedzki PEN Club

1986

publikacja zbioru esejów Zagajewskiego Solidarność i samotność wydanych nakładem „Zeszytów Literackich”

1987

Prix de la Liberté – przyznana przez francuski PEN Club

1988

prowadzenie cyklicznych zajęć w ramach programu Creative Writing na uniwersytecie w Houston w Teksasie (zajęcia prowadzi do roku 2006) 

1989

nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku (za rok 1988)

we Francji ukazuje się pierwszy zbiór poezji Zagajewskiego zatytułowany Palissade, Marronniers, Liseron, Dieu – w przekładzie Mai Wodeckiej, przy współpracy Claude’a Duranda (przekład został uhonorowany – w roku 1990 – nagrodą im. Jeana Malrieu)

1990

Paryż: ślub z Mają Wodecką, aktorką, tłumaczką, psycholożką, psychoterapeutką, prezeską fundacji „PROMYK” (od 2013), która prowadzi „Zielony Domek” w Krakowie dla rodziców z dziećmi do lat 3

1991

17 marca: w Gliwicach umiera matka poety – Ludwika z Turskich (urodzona 4 kwietnia 1910)

ukazuje się tom Płótno (nakładem „Zeszytów Literackich”)

tom esejów Dwa miasta opublikowany zostaje równolegle w Paryżu (w Bibliotece „Zeszytów Literackich”) oraz w Krakowie (przez Oficyną Literacką)

1992

stypendium literackie John Simon Guggenheim Foundation

1994

w Wydawnictwie a5 – w Poznaniu – wychodzi drukiem tom poetycki Ziemia ognista

nagroda literacka im. Zygmunta Hertza – przyznana przez paryską „Kulturę” (za rok 1993)

1996

Międzynarodowa Nagroda Vilenica

1998

w Krakowie ukazuje się książka eseistyczna W cudzym pięknie nakładem Wydawnictwa a5

1999

wychodzi drukiem tom wierszy Pragnienie w Wydawnictwie a5

2000

nagroda imienia Lenaua dla Adama Zagajewskiego i Karla Dedeciusa – za zbiór wierszy Mystik für Anfänger w przekładzie Dedeciusa (książka ukazała się w roku 1997)

2001

nagroda im. Tomasa Tranströmera

2002

powrót do Polski, Adam Zagajewski osiada w Krakowie 

w Wydawnictwie a5 ukazuje się zbiór esejów Obrona żarliwości

Nagroda im. Horsta Bienka.

Nagroda Literacka Fundacji im. Konrada Adenauera – za całokształt twórczości

w Nowym Jorku wydany zostaje wybór wierszy Zagajewskiego zatytułowany Without End. New and Selected Poems (w przekładach Clare Cavanagh, Renaty Gorczyńskiej, Bejamina Ivry i C. K. Williamsa)

ukazują się pierwsze książki o twórczości Zagajewskiego – Bez utopii Jarosława Klejnockiego i Kos Tadeusza Nyczka

2003

Wydawnictwo „Znak” publikuje tom Powrót

2004

Nagroda Neustadt

2005

ukazuje się tom wierszy Anteny (nakładem Wydawnictwa a5)

2007

Zagajewski rozpoczyna prowadzenie dorocznych cykli zajęć na University of Chicago (w Committee on Social Thought)

Fundacja „Zeszytów Literackich” wydaje zbiór esejów Poeta rozmawia z filozofem

2008

nagroda im. Czesława Miłosza – przyznawana przez Ambasadę Stanów Zjednoczonych w Polsce

2009

ukazuje się tom poetycki Niewidzialna ręka (w Wydawnictwie „Znak”)

2010

28 września: umiera ojciec poety – Tadeusza Zagajewski (urodzony 16 grudnia 1912 we Lwowie)

Europejska Nagroda Poetycka – przyznana w Treviso

2011

w Wydawnictwie a5 ukazuje się książka eseistyczna Lekka przesada

2012

uhonorowanie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski

doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego 

2014

ukazuje się tom poetycki Asymetria (w Wydawnictwie a5)

chińska nagroda poetycka Zhongkun

2015

Nagroda im. Jana Parandowskiego – przyznawana przez Polski PEN Club

Nagroda im. Heinricha Manna – przyznana przez Akademię Sztuk w Berlinie

2016

Nagroda im. Jeana Amery’ego – za eseistykę

Nagroda im. Leopolda Lucasa przyznana przez Uniwersytet w Tybindze

kanadyjska The Griffin Trust for Excellence in Poetry Lifetime Recognition Award – za całokształt twórczości

Pieczęć Uniwersytetu w Urbino

Wielka Nagroda Poetycka im. Janusa Pannoniusa przyznana przez węgierski PEN-Club

Zagajewski otrzymuje najwyższe odznaczenie przyznawane we Francji zostaje kawalerem Legii Honorowej 

w Wydawnictwie a5 ukazuje się Lotnisko w Amsterdamie – polsko-angielski wybór wierszy Zagajewskiego w przekładach Clare Cavanagh

2017

Nagroda Księżniczki Asturii (w dziedzinie literatury)

20 października: uroczystość wręczenia nagród Księżniczki Asturii w Teatro Campoamor w Oviedo – z udziałem hiszpańskiej pary królewskiej

publikacja zbioru esejów Poezja dla początkujących, wydanego przez Fundację Zeszytów Literackich

2018

tom Asymetria w tłumaczeniu Clare Cavanagh w finale National Book Critics Circle Awards (w dziedzinie poezji)

na międzynarodowym festiwalu poetyckim w Strudze (Macedonia) Zagajewski odbiera nagrodę „Złoty Wieniec” przyznawaną za wybitne osiągnięcia poetyckie 

2019

w Wydawnictwie „Znak” ukazuje się zbiór esejów Substancja nieuporządkowana

Wydawnictwo a5 publikuje tom poetycki Prawdziwe życie

grudzień: Prawdziwe życie i Substancja nieuporządkowana zostają wyróżnione nagrodą Krakowskiej Książki Miesiąca

2020

luty: odznaczenie „Adwokatura Zasłużonym” – przyznane przez Naczelną Radę Adwokacką

Substancja nieuporządkowana zostaje nominowana do nagrody „Nike”

czerwiec: w 75. rocznicę urodzin Adama Zagajewskiego wydawnictwo „Universitas” publikuje wybór wierszy poety zatytułowany „Śpiewa to, co milczy…”. Tam gdzie oddech (w opracowaniu i ze wstępem Anny Czabanowskiej-Wróbel)

rezygnacja z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich w związku z nawiązaniem przez SPP współpracy z państwowym Instytutem Literatury (utworzonym w roku 2019)

2021

21 marca: Adam Zagajewski umiera w Krakowie

10 października: prochy poety zostały złożone w krypcie kościoła pod wezwaniem św. Piotra i Pawła w Krakowie (na sarkofagu – który zaprojektował Krzysztof M. Bednarski – widnieje wiersz Spróbuj opiewać okaleczony świat)

Kalendarium przygotowane na podstawie opracowania Anny Czabanowskiej-Wróbel dla publikacji Monografie w toku. Kompendia multimedialne, pod red. Pawła Próchniaka na: https://stronypoezji.pl/

• 1969 – Nagroda „Czerwona Róża”, przyznana przez Klub Studentów Wybrzeża „Żak” w Gdańsku
• 1975 – Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie za „Świat nie przedstawiony”
• 1980 – Nagroda drugoobiegowego pisma „Zapis” za „List”
• 1985 – Nagroda „Zapisu” w dziedzinie literatury i upowszechniania literatury
• 1985 – Nagroda literacka im. Kurta Tucholsky’ego, Sztokholm, przyznana przez Szwedzki PEN Club
• 1986 – Nagroda im. Andrzeja Kijowskiego, Warszawa
• 1987 – Prix de la Liberté, Paryż, przyznana przez Francuski PEN Club
• 1987 – Nagroda drugoobiegowego pisma „Arka” za „Jechać do Lwowa i inne wiersze” oraz „Solidarność i samotność”
• 1989 – Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku
• 1994 – Nagroda literacka im. Zygmunta Hertza, Paryż, przyznana przez paryską „Kulturę”
• 1996 – Międzynarodowa Nagroda Literacka Vilenica
• 1999 – finalista Nagrody Literackiej Nike za „W cudzym pięknie”
• 2000 – finalista Nagrody Literackiej Nike za „Pragnienie”
• 2000 – Nagroda Fundacji Władysława i Nelly Turzańskich w Toronto za szczególne osiągnięcia w dziedzinie kultury polskiej
• 2001 – Szwedzka Nagroda im. Tomasa Tranströmera
• 2002 – Nagroda im. Horsta Bienka w dziedzinie liryki, przyznana przez Bawarską Akademię Sztuk Pięknych
• 2002 – Nagroda literacka niemieckiej Fundacji Konrada Adenauera za całokształt twórczości
• 2003 – Krakowska Książka Miesiąca za tomik „Powrót”
• 2004 – Międzynarodowa Nagroda Literacka Neustadt zwana „małym Noblem”, przyznana przez University of Oklahoma i redakcję miesięcznika „World Literature Today”
• 2005 – Nagroda Literacka Spychera
• 2006 – nominacja do Śląskiego Wawrzynu Literackiego za „Anteny”
• 2006 – nominacja do Nagrody Literackiej Nike za „Anteny”
• 2008 – Nagroda im. Czesława Miłosza, przyznawana przez Ambasadę USA w Polsce za wkład w rozwój porozumienia polsko-amerykańskiego
• 2008 – finalista Nagrody Mediów Publicznych „Cogito”
• 2010 – Europejska Nagroda Poetycka przyznawana przez włoską Fundację Cassamarca z Treviso
• 2012 – tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego
• 2013 – Międzynarodowa Nagroda Literacka „Zhongkun”, zwana „chińskim Noblem poetyckim”, przyznawana co dwa lata przez Fundację Poetycką Zhongkun we współpracy z Instytutem Badań nad Poezją Uniwersytetu Pekińskiego
• 2015 – Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kategorii całokształt twórczości
• 2015 – Nagroda im. Heinricha Manna (Heinrich-Mann-Preis) przyznawana przez Berlińską Akademię Sztuk
• 2015 – Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego
• 2015 – nominacja do Nagrody Literackiej Nike za tom „Asymetria”
• 2015 – nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom „Asymetria”
• 2015 – Premio Internazionale alla Carriera – nagroda za całokształt twórczości przyznana podczas 6. festiwalu poezji Premio Cetonaverde Poesia w Cetonie (Toskania)
• 2016 – niemiecka Nagroda im. Jeana Amery’ego przyznana za osiągnięcia w dziedzinie europejskiej eseistyki
• 2016 – niemiecka Nagroda im. Leopolda Lucasa przyznana przez Uniwersytet Tybingi za wybitne dokonania w dziedzinie teologii, historii prądów intelektualnych, badań historycznych i filozofii
• 2016 – kanadyjska The Griffin Trust For Excellence In Poetry Lifetime Recognition Award za całokształt twórczości
• 2016 – Pieczęć Uczelni Urbino we Włoszech – prestiżowe odznaczenie uniwersytetu
• 2016 – Wielka Nagroda Poetycka im. Janusa Pannoniusa, XV-wiecznego węgierskiego poety, przyznana w Pécsu przez węgierski PEN Club „jednej z najwybitniejszych osobowości poetyckich naszych czasów” (Gábor Zsille, tłumacz)
• 2017 – Literacka Nagroda Księżnej Asturii – pierwszy Polak uhonorowany nagrodą przyznawaną od 1981 roku (dawniej Nagroda Księcia Asturii)
• 2018 – Nagroda „Złoty Wieniec” – za wybitne osiągnięcia w dziedzinie poezji (Macedonia)
• 2018 – National Book Critics Circle Awards w dziedzinie poezji – za tom „Asymetria” w tłumaczeniu Clare Cavanagh (jeden z pięciu finalistów)
• 2018 – nominacja do Nagrody Literackiej Nike za esej „Poezja dla początkujących”
• 2019 – Krakowska Książka Miesiąca za tom „Prawdziwe życie” i zbiór „Substancja nieuporządkowana”
• 2020 – nominacja do Nagrody Literackiej Nike za zbiór „Substancja nieuporządkowana”

Odznaczenia:

• 1998 – Brązowy Krzyż Zasługi
• 2005 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie literatura
• 2007 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, uroczystość wręczenia odbyła się 30 czerwca 2008
• 2012 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – za wybitne osiągnięcia w pracy twórczej oraz działalności publicystycznej i wydawniczej, za zasługi w popularyzowaniu literatury
• 2016 – Kawaler Legii Honorowej (Francja) – w uznaniu dla wyjątkowego wkładu w polską poezję i literaturę, za zaangażowanie w obronę wolności, zarówno na poziomie politycznym, jak artystycznym, za ponad 30-letnią przyjaźń, jaką obdarzył Francję